HAYVANLAR İNTİHAR EDER MI?

    İntihar olgusu ele alındığında ister istemez hayvanlarda da davranışa rastlanıp rastlanmadığı sorusu akla gelmektedir. Eğer hayvanlarda da intihar olayları varsa, konu insanin düşünsel alanından çıkıp, sadece içgüdülerden etkileniyor diyebiliriz. Bu durumda ise insanin psikolojik yapısının ve toplumsal faktörlerin etkisini yok saymak gerekecektir.

    Eskiden beri anlatılan hikayelerde, sahibi ölen atların geri dönmeyerek ölmeleri; küçük sahipleri yatılı okula giden köpeklerin yemek yememeleri; karni acıkan pelikan yavrularına annelerinin, kendi kalbinden kan vererek onları beslemeleri vb. olaylar anlatıla gelmektedir.

    Günümüzde birçok gazete haberinde kıyıya vurarak ölen balina sürüleri, denize giderek boğulan geyik sürüleri gibi konular islenmektedir. Hatta, E. Deney’e göre “Norveç kir fareleri her 3.9 yılda bir, düzenli olarak denize üşüşür ve kendilerini yok ederler”. Fakat bu tür haberler veya iddialar bu olayların nedenine hiç değinmezler.

    H. Schaefer, “Bir Fare İntihar Edebilir mi?” adli makalesinde hayvanların gerçekten intihar edip edemeyeceğini araştırmış ve bazı sonuçlar elde etmiştir.

S    chaefer, deney kutusunda yaptığı gözlemlerde fareleri kullanmıştır. Üzerinde durduğu ilk konu, bir hayvanin ölümcül ve ölümcül olmayan ortamları ayirip ayiramadigidir. Eğer bir hayvan, kendine ölüm getirecek ve getirmeyecek iki ortama sahipse, ölüm getirenini seçmez. Bu da, iki ortami ayirabildigini gösterir. Gerçekten de, ördek yavruları uçarken yanlarından geçen yabankazına aldırış bile etmezler, oysa bir şahin gördüklerinde hemen önlem almaya çalışırlar. Tüm bunlar içgüdüsel davranışlardır. Oysa ölüme ilişkin hiçbir bilgisi olmaksızın, ölümün anlamını bilmeksizin hiçbir organizma intihar girişimde bulunmaz. Bir hayvan ölümcül olan çevreyi sezebilmesine rağmen ölüm hakkında hiçbir bilgisi yoktur. Ölüme bir anlam veremez. Bu, sadece insana özgü düşünsel bir faaliyettir.

    Schaefer sonuçta, insanlar tarafından gerçekleştirilen intiharın dahi bir kapsamlı tanımı olmadığından, hayvanlarda da böyle bir şeyin olup olamayacağı konusunda birsek söylenemeyeceğini vurgulamaktadır.

    Hayvanların intihar etmesi konusunda peşin hükümler vererek gerçeği saptırmak yerine, gelecekte bu konuda daha kapsamlı araştırmaların yapılmasını dilemek daha doğru olacaktır. Sunu da belirtmelidir ki, insanlardaki intiharların açıklanması, hayvanlarda da bu konuya belirli bir açıklık kazandıracaktır.