ÖLMEK,/ HERŞEY GIBI BIR SANATTIR, / BU KONUDA YOKTUR USTUME... / ASK, ASK ISTE BENIM MEVSIMIM

hayatı I resimleri I hakkında yazılanlar I eserleri I son not I o'na dair linkler

SYLVIA PLATH HAYATI

    1932 yılında Boston'da dünyaya gelen Sylvia Plath, 2. Dünya savasının dehşeti altında büyüyen bir kuşaktan. Küçük yasta (sekiz yasında) babasız kalmış ve bir yalnızlığı büyütmüştür içinde hep. Feministim yaklaşımların ağırlık kazandığı Smith Koleji'nde okudu. Burada basari üstüne basari elde ediyor, neredeyse katıldığı her şiir ödülünü kazanıyordu. Kolejin üçüncü yılı sonunda yalnızlık, depresyon ve gördüğü yanlış psikiyatrik tedavi sonucunda intihar girişiminde bulundu. Bıraktığı mektuba "bir yürüyüşe çıktım, yarin dönerim" yazan Plath, yürüyüşten değil ölümden döndü ve akil hastanesinde tedavi dönemi başladı. Tedaviden sonra Smith Koleji'ndeki eğitimini tamamladı. 1955 yılında Fulbright bursuyla iki yıllığına Cambridge Üniversitesi'ne gitti. Burada İngiliz sair TED Hughes ile evlenerek İngiltere'ye yerleşti. Yalnız bir birey ye da toplumsal rol üstlenmiş bir ev kadını olmaktan kurtulma imkanı vermiştir bu evlilik ona; sair ve kadın olarak sürdürebilecektir hayatini. Ne ki Hughes, onu başka bir kadınla aldatır. Bu aldatma "kadınlık onuru" dışında derin bir yara açar onda; kendi tekilliğine dönme zorunluluğu. Son bir kaç ayında en güzel şiirlerini yazdı. 1963 yılında 30 yasındayken intihar ederek yaşamına son verdi. Yeteneğini sergilediği ilk şiir kitabi THA Colossus (1960) daha sonraki çalışmalarına göre daha geleneksel tarzda bir eserdir. 1959 yılında Robert Lowell'dan ders alan ve onun Life Studies adli kitabinin "itirafçı" stilinden etkilenen Plath, onun önde gelen sairler arasında sayılmasına neden olan çalışmasını yazmaya koyulmuştur. Sylvia Plath'in ölümünden sonra derlenen Arisel, Crossing the Water, ve Winter Trees adli 3 ciltlik şiir kitabi imgelem açısından ürkütücü ve esrarlı, teknik açıdan parlak ve duyguları çok güçlü bir şekilde yansıtan eserlerdir. Plath'in şiirlerini yalnız, acı dolu ve savruk bir yasamın ifadeleri, sonuçları olarak görmek açık bir yanlış olur. Onun yalnızlığını, acısını büyüten kişisel yaşamının unsurları değildir yalnızca. Tüketen/tükenen bir çağ, evirilen bir toplum, tekniğin getirdiği açmazlar, nesneleşen bir insanlık ve erdemler, hakikati maniple eden iktidar(laf) ve tüm bunları gizleyen savaşlar; savaşların insan yüzlerine vuran acıları... Tüm bunlar onun şiirini oluşturur ve mimik unsurlar... yasamın sahteliğini, hayal ürünü gibi görülen mimik unsurların içine gömerek yeniden asli anlamlarıyla inşa etmeye çalışır. Mitoloji, iktidar(laf)in belirleyiciliğinden, insani tüketen yetkesinden kurtuluş için bir menfez açar ona. İnsanlık anlamının ilkel (başlangıç/asli) köklerine yeniden dönüş imkanı arar böylece. Zorlu, zorlayan; kargışlayan, kışkırtan iste o denli de kendini örten imgelerle doludur şiiri. Gizini bulmaya, örtüsünü açmaya çalışırsanız size çok şey söyleyebilir.